Skip to main content

ISO 19650: Een uitgebreide gids voor BIM-projectbeheer

Published Date


Door een combinatie van de WKB (Wet Kwaliteitsborging Bouw) die eraan zit te komen, alsook de vraag naar gebouwen met een laag energieverbruik en goede brandveiligheid, moeten projecten tegenwoordig aan verschillende eisen voldoen. 

Om de kwaliteit van een project te kunnen garanderen en het bouwproces zo efficiënt en effectief mogelijk te laten verlopen, wordt er binnen BIM projecten al enkele jaren gebruikgemaakt van de ISO 19650 normen. 

 

ISO 19650, wat is het precies?

De ISO 19650 standaard wordt internationaal erkend als dé standaard voor het beheer van digitale informatie in de levenscyclus van bouwwerken (Building Information Modelling of kortweg BIM). ISO 19650 is ontworpen om een organisatie in staat te stellen haar eisen voor informatiebeheer op een duidelijke manier vast te stellen. Tijdens de volledige leverings- en operationele fase van een gebouw wordt informatie verzameld op de manier die voldoet aan de eisen van BIM. Die informatie wordt beschikbaar gesteld in een omgeving waarbinnen verschillende partijen samenwerken. De ISO19650 zorgt ervoor dat verschillende partijen op een veilige, gestandaardiseerde manier kunnen samenwerken en het veilig delen van informatie tussen verschillende partijen mogelijk is. Bij de betrokken partijen kun je denken aan: Opdrachtgevers, Aannemers, Architecten, etc. 

De normserie geeft een algemene beschrijving van begrippen zoals:

  • Level of Information Need (LOIN)
  • Exchange Information Requirements (EIR, in het Nederlands Informatie Leveringsspecificaties of ILS)
  • BIM Execution Plan (BEP)
  • Common Data Environment (CDE)

De norm is erop gericht dat bedrijven grip krijgen op hun informatie en data en hoe deze uitgewisseld worden, zodat er minder fouten en minder onnodige kosten gemaakt zullen worden. 



LOIN 

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is LOIN niet simpelweg een vervanging voor LOD. Met de ISO 19650 norm introduceerde men ook meteen het begrip LOIN, Level of Information Need, om de informatiebehoeften voor projectmanagement te kunnen verbeteren. De focus ligt niet langer op enkel de kenmerken van het object, maar op de behoefte aan informatie die het object moet bevatten om te voldoen aan de eisen van de professional op dat precieze moment in het ontwerpproces.Het volgende voorbeeld kan helpen om dit beter te kunnen begrijpen. 

  • Als we projecttekeningen zouden voorbereiden voor een raamfabrikant om een bestelling van ramen te plaatsen, zou het nodig zijn om een hoog niveau aan details te voorzien van het raam dat voor dit doel nodig is. Zo is het belangrijk dat we laten weten van welk materiaal het gemaakt moet worden, de afmetingen, de manier waarop de ramen geopend moeten kunnen worden etc.

Door deze details op een duidelijke manier bekend te maken aan de raamfabrikant zal deze precies weten wat er van hem verwacht wordt en een exacte kostprijs bezorgen. De informatie die gedefinieerd moet worden zal een combinatie zijn van 3 verschillende soorten informatie: 

  • Geometrie: Informatie die de vorm, afmetingen en positie bepalen. 
  • Documentatie: Alle informatie gerelateerd aan een bepaald element. 
  • Alfanumerieke data: Informatie in de vorm van tekst of nummers die betrekking hebben op dit element. 
     

Informatie Leveringsspecificaties (ILS) 

De BIM Basis ILS, in het Engels is dit Exchange information Requirements (EIR ISO 19650), is een document dat naast het model bestaat. De ILS geeft een specificatie van de informatie vereisten waaraan zal moeten voldaan worden tijdens de leveringsfase van een bedrijfsmiddel. Dit document omvat de acceptatiecriteria van de informatie-standaarden, informatie productiemethoden en procedures.

De volgende dingen worden in een ILS gedefinieerd:

  • Waarom gaat er informatie uitgewisseld worden?
  • Hoe zal de informatie uitgewisseld worden?
  • In welk formaat zal de informatie uitgewisseld worden?
  • Hoe borgen we andere of toekomstige informatie? 

Het doel van ILS is om een eenduidige vorm van model informatie binnen een project te kunnen realiseren. Voor elk element wordt er bepaald welke eigenschappen vastgelegd worden, onder welke noemer ze vallen en welke eenheid ervoor gebruikt zal worden. Op deze manier zal er één taal gebruikt worden binnen een multidisciplinaire samenwerking en is er van tevoren al bekend welke informatie er verwacht wordt van de verschillende partijen. Dit kan ook helpen om allerlei overbodige informatie te voorkomen. 

Vanuit de BIM basis ILS is er afgesproken om te werken met één gemeenschappelijk bestandsformaat, namelijk: Industry Foundation Classes (IFC). 


BEP BIM Execution Plan

Het BIM Execution Plan (BIM Uitvoeringsplan), ook wel bekend als BEP, is een document dat beschrijft hoe een BIM project wordt uitgevoerd, beheerd en opgeleverd. Het is een essentieel hulpmiddel om ervoor te zorgen dat alle belanghebbenden vanaf het begin van het project op één lijn zitten en dat iedereen van bij de start zijn/haar rol en verantwoordelijkheden goed begrijpt.


Common Data Environment (CDE) 

Een CDE is een uitgebreide opslagplaats van gegevens die door een projectteam gegenereerd zijn tijdens de ontwerp-, bouw-, en exploitatiefase. Multidisciplinaire project betrokkenen zullen altijd en overal toegang hebben tot de CDE, zowel op kantoor als op de bouwplaats.

Oorspronkelijk bestonden de in een CDE opgeslagen gegevens enkel uit standaard BIM -gegevens en -informatie. Vandaag de dag bevat een CDE ook documenten zoals:

  • Projectcontracten
  • Ramingen
  • Rapporten 
  • Materiaalspecificaties 
  • Andere informatie die relevant is voor de ontwerp- en bouwprocessen van een project.

CDE’s zijn in het bijzonder nuttig voor grootschalige bouwprojecten waarbij een complex web van belanghebbenden betrokken is, welke afhankelijk zijn van de uitwisseling van grote hoeveelheden gegevens. Een CDE zal deze uitwisseling van informatie vergemakkelijken door iedereen, van ontwerpers en aannemers tem eigenaars, eenvoudig toegang te geven tot real-time projectgegevens. 
 


Een goed voorbeeld van een software die je kunt gebruiken om informatie op een efficiënte manier te delen en te controleren, alsook samenwerken aan bouwprojectdocumenten en tekeningen met revisie controle is Viewpoint For Projects. Deze software is cloudgebaseerd, voldoet aan ISO 19650 normen en kan gebruikt worden voor projectinformatiebeheer, planning en levering. 

Viewpoint Field View is zowel cloudgebaseerd, maar ook een offline en mobiele oplossing die het mogelijk maakt om eventuele problemen op een snelle manier op te lossen, risico’s te verminderen en projecten van hogere kwaliteit op te leveren. Dit allemaal door processen op een nauwkeurige, papierloze in het veld te kunnen verwerken. 



Algemene vereisten van de activa 19650 

Om elke belanghebbende partij zo gestroomlijnd mogelijk aan een BIM project te kunnen laten werken, is er een ISO 19650 conventie voor bestandsnaamgeving opgezet. Deze ISO 19650 naamgevingsconventie pdf kun je op bepaalde websites terug vinden.

Er zijn ook een aantal vereisten voor de uitwisseling van ILS informatie via een IFC bestandsformaat. Zo zal deze de volgende structuur moeten hanteren: 

  1. Bestandsnaam 
  2. Lokale positie en oriëntatie
  3. Bouwlaagindeling en -naamgeving
  4. Correct gebruik van entiteiten
  5. Structuur en naamgeving
  6. Classificatiesystematiek
  7. Gebruik PropertySets
  8. Doubloures en doorsnijdingen



En zo moet de volgende informatie ook minimaal aanwezig zijn in één van de aspectmodellen:

  1. Ruimten
  2. Installatietechnische systemen
  3. Dragen/Niet dragend
  4. Inwendig/Uitwendig
  5. Brandveiligheid
  6. Bouwfysische eigenschappen
  7. Materiaal
  8. Projectspecifiek



Wanneer u met de BIM Basis ILS werkt, dienen alle 3D-modellen op de ILS standaard gecontroleerd te worden.



 

Voordelen van BIM certificering

Het werken met Building Information Modeling en BIM certificering zal verschillende voordelen bieden. We hebben er een aantal voor u op een rijtje gezet:

  • Processen worden sneller en efficiënter 
  • De productiviteit zal verhoogd worden 
  • De uitvoering zal versneld worden
  • Er zal minder onzekerheid over het project zijn
  • Kosten- en milieudata bewaking gedurende de gehele levensduur van het project
  • Lagere faalkosten doordat minder processen fout lopen
  • Het voorkomen van kosten van ontwerpwijzigingen
  • Betere arboveiligheid
  • Kans om overheidsopdrachten binnen te halen, die BIM-level 2 vereisen
  • Er zal minder afval op de bouwplaats zijn
  • Het voorkomen van (ontwerp)fouten



De ISO 19650 transitie 

Aan het begin van elk project zullen er drie teams betrokken zijn: 

  • De uitvoerder 
  • De belangrijkste genoemde partij (ingenieur) 
  • De aangewezen partij (een afzonderlijk ingehuurde aannemer) 

Deze partijen zullen in verschillende stappen te werk gaan:

  1. Beoordeling: In deze stap zal de ingenieur bepalen welke werkzaamheden er uitgevoerd moeten worden. 
  2. Offertes: De ingenieur ontvangt verschillende offertes en zal op basis van de verschillende eisen een uitvoerende partij in dienst nemen.
  3. Contract: De aannemer zal gekozen worden en er zal een nauwkeurige planning van het project plaatsvinden.
  4. Mobilisatie: De benodigde werktuigen en technologische hulpmiddelen zullen getest en gedocumenteerd worden. 
  5. Product informatie: Iedereen die betrokken is bij het project zal van de nodige informatie voorzien worden. De informatie en alle uit te voeren werkzaamheden zullen door overkoepelende organisaties gecontroleerd worden. 
  6. Project informatie: Via het Project Informatie Model (PIM) zullen de specifieke eisen binnen de ILS nageleefd moeten worden. Deze gegevens zijn noodzakelijk om het project op een goede manier uit te kunnen voeren. Deze gegevens zullen vaak het IFC bestandsformaat met elkaar gedeeld worden. Dit zorgt ervoor dat iedereen de informatie op dezelfde manier zal ontvangen. 
  7. Oplevering: Aan de hand van verschillende criteria zal het informatiemodel goed- of af- gekeurd worden. Elk niveau van het project zal afzonderlijk gecontroleerd worden. 


 

Waarom is het BIM execution plan belangrijk? 

Het BIM execution plan (BIM-uitvoeringsplan of BUP) is een template waar projectteams gebruik van kunnen maken voor het vastleggen van hun onderlinge BIM werkafspraken. De modellen bieden een duidelijk begrippenkader, dat zich aansluit op ontwikkelingen in de landen rondom ons en is voorbereid op toekomstige Europese BIM-normering.

In het BEP worden verschillende belangrijke vragen beantwoord: 

  • Waar is het nulpunt van het model?
  • Wanneer en hoe vaak zal er informatie met betrekking op het project uitgewisseld worden? 
  • Wie zal verantwoordelijk zijn voor welke onderdelen?

Door deze vragen in een BEP te beantwoorden, zal men er voor zorgen om de uitvoering van een project zo gestroomlijnd mogelijk te houden. Het BEP document is ook geen statisch document. Dit betekent dat er doorheen de verschillende fases van het project nieuwe regels, eisen en afspraken toegevoegd kunnen worden. Dit zorgt ervoor dat de verschillende betrokken partijen nauw samenwerken om de kosten zo laag mogelijk te houden en om het project zo efficiënt mogelijk te voltooien. De communicatie tussen de verschillende partijen zal op deze manier ook zo transparant mogelijk blijven. Zo zullen updates over het uitvoerend project of veranderingen hierin meteen doorgegeven worden aan alle andere betrokken personen. 



Van pen en papier naar digitale software zoals Viewpoint For Projects

De komst van de WKB wet, alsook de hoge eisen die aan onze BIM projecten gesteld worden, zorgen ervoor dat beter projectmanagement aan de orde is. Om te kunnen garanderen dat een project zal voldoen aan deze voorwaarden wordt er o.a. gebruikgemaakt van de ISO 19650 standaarden. De nood aan een efficiënte en optimale informatievoorziening aan alle betrokken partijen is daarom van groot belang. Het is dus niet handig om gebruik te blijven maken van pen en papier als u op locatie bent, maar de juiste software te implementeren opdat u op een snelle en eenvoudige manier via uw computer, laptop, tablet of zelfs smartphone informatie kunt delen met alle partijen.


Met Viewpoint For Projects voorkom je dubbel werk en het ten onrechte werken met eerdere versies van documenten en creëer je een cultuur van verantwoording met volledige audit trails en workflows.
Met Viewpoint Field View kun je eenvoudig gegevens vastleggen, delen en rapporteren, zoals storingen vanuit het veld naar de backoffice, zodat de productiviteit van je team wordt gewaarborgd doordat je meer tijd op locatie doorbrengt en minder tijd kwijt bent aan administratief werk. 

Deze krachtige tools vormen samen een uitgebreide suite van softwareoplossingen die u tijd en kosten kunnen besparen bij uw volgende project!