Van BIM tot Artificial Intelligence en robots. Zowel het kantoor als de bouwplaats beginnen er anders uit te zien dankzij nieuwe digitale technologieën en de voordelen lijken veelbelovend. Bouwbedrijven zouden hun marges kunnen vergroten en hun concurrentiepositie verbeteren. Toch is de bouwsector lange tijd achtergebleven op het gebied van innovatie. Dit artikel geeft een overzicht van de digitale ontwikkelingen in de bouw. Waar begeeft de bouwsector zich nu op de weg naar digitale transformatie? Heeft de bouw een inhaalslag kunnen maken na een periode van stagnatie? Ook lichten we de fases van digitale transformatie en de ingrediënten voor een succesvolle aanpak toe.

De digitale stand van zaken in de bouw

Bouwprojecten worden alsmaar complexer. Het wordt dan ook steeds moeilijker om zowel de kwaliteit als de marges van projecten te bewaken. Om in de toekomst het hoofd boven water te houden, lijkt het toepassen van nieuwe digitale technologieën onontkoombaar. Toch blijft de digitale transformatie van de bouw achter. Uit onderzoek bleek dat in 2019 nog altijd 98% van bouwbedrijven gebruik maakt van papier voor belangrijke processen. Wel maakte de sector tussen 2010–2015 een grote inhaalslag. Mobiel internet en de mogelijkheid om software op iedere bouwplaats te gebruiken, speelde hierbij een grote rol

Een periode van stagnatie

Na 2015 vertraagde de digitale transformatie van de sector. Volgens een recente studie komt dit enerzijds doordat bedrijven de nieuwe mogelijkheden van mobiel internet al grotendeels hadden benut. Anderzijds lag na de financiële crisis het werk zodanig voor het oprapen dat de urgentie om te innoveren afnam. Ook een gebrek aan kennis over hoe de volgende stap te nemen leidde tot stagnatie.

België en Nederland lopen voorop

Desondanks doen Nederland en België het relatief goed. Zo blinken de landen uit in het gebruik van clouddiensten vergeleken met Frankrijk, Duitsland en Spanje. Ook hebben Nederlandse en Belgische bouwbedrijven vaker IT specialisten in huis.

Het percentage van bedrijven dat zich bezighoudt met digitale transformatie is daarnaast veelbelovend. Volgens de Confederatie Bouw geeft 48% van de bevraagde bouwbedrijven in België aan digitale transformatie te zien als hoge prioriteit. En Bouwend Nederland constateerde dat 46% van hun leden al minimaal de helft van hun werkprocessen heeft gedigitaliseerd.

Grote verschillen

Hoe digitaal bedrijven zijn, hangt vaak af van hun grootte. Met name kleine bedrijven houden zich wel bezig met digitalisering, maar zijn niet gedigitaliseerd. Middelgrote bedrijven zijn veelal gedigitaliseerd, terwijl digitale transformatie vooral beperkt blijft tot grote bedrijven.

Digitale transformatie, digitalisatie of digitalisering?

Dat brengt ons bij een belangrijk aandachtspunt: de verschillen tussen digitalisering, digitalisatie en digitale transformatie. We zetten de betekenissen voor u op een rij.

Digitalisering: informatie wordt digitaal

Digitalisering betekent letterlijk het omzetten van informatie naar digitale vorm. Een voorbeeld van digitalisering in de bouw is de overgang van handmatige bouwtekeningen naar teken- en modelleersoftware.

Digitalisatie: overgang naar een digitale organisatie

Digitalisatie omvat niet alleen het digitaal maken van informatie, maar ook van processen. Daarom wordt digitalisatie gezien als de overgang naar een digitale organisatie. Het doel van digitalisatie is het optimaliseren van deze processen. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van BIM om met andere partijen samen te werken in één centraal 3D-model.

Een ander kenmerk is dat data een grotere rol gaat spelen. Een voorbeeld is het inzetten van sensoren om milieugegevens van een gebouw te verzamelen door middel van IoT (Internet of Things). Bedrijven krijgen inzicht in de duurzaamheid van het gebouw en kunnen op basis van deze data beslissingen nemen.

Door het verzamelen van data, bereiden bouwbedrijven zich tevens voor op het toepassen van AI (Artificial Intelligence), bijvoorbeeld om vroegtijdig bouwfouten te identificeren.  

Digitale transformatie: een nieuw businessmodel

We spreken van digitale transformatie zodra het business model van een organisatie verandert als gevolg van nieuwe technologieën. Organisaties die digitaal transformeren zien mogelijkheden om met digitale technologieën nieuwe waarde en ervaringen te creëren voor hun klanten en werknemers. Dit leidt tot nieuwe producten en nieuwe processen. Zo zijn er bouwbedrijven die hun eigen digitale platform ontwikkelen en besluiten het als product aan te bieden aan andere bedrijven. Denk aan een datahub waarin sensordata kan worden opgeslagen en geanalyseerd of een cloudplatform zoals Trimble Connect om met meerdere partijen samen te werken.

De voordelen van digitale transformatie

Digitale transformatie vereist een significante investering vanuit de organisatie. De verwachting is dat deze investering op de lange termijn nodig zal zijn om de concurrentiepositie te beschermen. Digitale technologieën hebben onder andere een positieve impact op de communicatie en afstemming tussen ketenpartners en het in kaart brengen van risico’s. Dit leidt tot lagere faalkosten, hogere kwaliteit en betere relaties met klanten.

De onderdelen van een succesvolle digitale transformatie aanpak

Er is geen standaardformule voor digitale transformatie. Wel kent een succesvolle aanpak enkele onmisbare onderdelen. Zo zijn een digitale visie en strategie essentieel om richting te geven aan de aanpak. Uit onderzoek is echter gebleken dat de meerderheid van bouwbedrijven nog geen vastgesteld beleid hebben op het gebied van digitalisering.

Daarnaast is support vanuit management van groot belang. Organisaties die al verder zijn in het digitale transformatie proces beleggen de verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van de strategie bij hun C-level.

Ook vraagt een nieuwe manier van werken om nieuwe vaardigheden. Volgens de Confederatie Bouw moeten we naast BIM managers ook nieuwe rollen verwachten zoals virtual reality specialisten. Het opleiden van personeel en het aantrekken van nieuw talent is nodig om deze rollen te vervullen.

Wellicht het meest cruciaal is het aanpassen van de bedrijfscultuur. De digitalisering van een bouwproces staat of valt met de bereidheid van werknemers om zich aan te passen.

Trimble ondersteunt de digitale transformatie van de bouw

Trimble ondersteunt bouwbedrijven in iedere fase van digitale transformatie met geavanceerde software- en hardware oplossingen die het kantoor met de bouwplaats verbinden. Onze technologieën:

• verminderen risico’s: geavanceerde modelleer- en rekensoftware verlaagt het risico op ontwerpfouten. Mixed reality maakt het mogelijk om 3D modellen te bekijken én te controleren in een fysieke omgeving.
• maximaliseren productiviteit: dankzij slimme functies werken ontwerpers en engineers sneller en slaan zij overbodige stappen over.
• besparen tijd: met nauwkeurige, uniforme fabrikantspecifieke content produceren ontwerpers snel maakbare modellen.
  • Verbinden het kantoor met de bouwplaats: laserscanners en Robotic Total Stations brengen de gegevens van de bouwplaats over naar het BIM model en andersom. 
• stimuleren samenwerking: met Trimble Connect kunnen interne en externe partijen eenvoudig informatie en bestanden inzien en delen in één overzichtelijke cloudomgeving. 

Kom meer te weten komen over hoe onze klanten Trimble oplossingen inzetten om efficiënter te werken: 

-        BOS Installatiewerken - Stabicad for Revit onderscheidt zich niet alleen in gebruiksvriendelijkheid, maar ook in mogelijkheden

-        Albert Schweitzer ziekenhuis zet hoog in op digitaal gebouwbeheer

-        Hoe NIBE inspeelt op duurzaamheid en connectiviteit (bekijk ook het video interview)

Bezoek de pagina hier om meer te weten te komen over wat digitale transformatie betekent voor Trimble.