Wat wordt bedoeld met "BIM to Field" en "Field to BIM"?

Anne-Mieke Dekker

De meesten kennen de term Field to BIM of Scan to BIM, maar wat wordt precies bedoeld met BIM to Field? Ontdek alles wat u moet weten over deze workflows.

Building Information Modeling heeft steeds meer invloed op de manier waarop we bouwen. Maar waar BIM voor sommigen begint en eindigt in de ontwerpfase, nemen anderen de volgende stap met BIM to Field en Field to BIM.

1. Field to BIM

Field to BIM is het proces waarbij digitale gegevens met een laserscanner worden vastgelegd en vervolgens worden overgebracht naar BIM-software voor verdere verwerking.

3D-laserscanners zijn ideaal voor het vastleggen van gedetailleerde gegevens van de bestaande situatie in de projectomgeving; complete ruimtes met alle relevante gegevens worden binnen enkele minuten gescand. Dit verhoogt de efficiëntie bij bijvoorbeeld renovatieprojecten voor bestaande gebouwen of bij het uitvoeren van as-built controles.

Field to BIM: Het vastleggen van digitale gegevens met een laserscanner en deze vervolgens overbrengen naar BIM-software voor verdere verwerking.

Zo ziet de Field to BIM workflow eruit:

Door middel van een laserstraal detecteert de scanner oppervlakken en randen van bijvoorbeeld muren, ramen en installaties op de bouwplaats. Wanneer een ruimte vanuit verschillende posities is gescand, kan een volledig en accuraat 3D-beeld van de ruimte worden gemaakt.
Vervolgens kunt u met point cloud modelleringssoftware de verschillende scans aan elkaar hechten. Het resultaat hiervan is een visuele puntenwolk (de point cloud) die een accuraat 3D-beeld geeft van de bouw.
Nadat de point cloud is samengesteld, kunt u deze in Revit importeren. Nu kunt u de point cloud als hulpmiddel gebruiken om muren, deuren en installaties te modelleren of de reeds gemodelleerde installaties controleren.

Lees ook: Van point cloud naar 3D-model

Field to BIM in de praktijk

Wat Field to BIM betekent voor het bedrijfsproces, leerden we bij Kersten Retail in Elst, waar we met Niels Hartnack, engineer en Bernard Gijsberts, manager bedrijfsbureau spraken. “Om ervoor te zorgen dat wij zoveel mogelijk onderdelen van een installatie prefab kunnen maken, zonder fouten, doorlopen we een proces van ontwerpen, meten, inpassen en visualiseren. Uiteindelijk wordt de visualisatie een Virtual Reality model waarin werkelijk niets aan het toeval is overgelaten”, opende Bernard het gesprek. Niels: “We beginnen met het maken van een 3D model van het gebouw. Als er geen modellen aanwezig zijn die voldoen, dan maken we uit een 2D tekening een 3D model. Als we wel een 3D model aangeleverd krijgen, dan is dat het startpunt.”

De volgende stap in het proces was het maken van een 360° graden foto of film op locatie. “Daarna volgt een 3D scan van de ruimte met een scanner die een point cloud maakt. Deze point cloud zit bomvol referentiepunten die uitermate nauwkeurig de ruimte representeren." Wanneer de installatie volledig was gemodelleerd in het gebouw, begon de fase van overdracht van kennis naar uitvoering. Virtual Reality speelde hierbij een sleutelrol.

Van point cloud naar Virtual Reality

Een VR-bril biedt talloze mogelijkheden om virtueel het gebouw te bezoeken, te meten en objecten te manipuleren, aan te passen en te verplaatsen. “Alles wat je normaal gesproken op locatie zou moeten bekijken en opmeten, kan nu vanaf elke plek in de hele wereld”, vertelde Niels.

Bernard schetste nog meer voordelen: “Denk eens aan onderhoud of service. Met de actuele data kan een monteur vooraf bekijken in VR wat hij zal tegenkomen en kan hij zich zo voorbereiden. Lokalisering van elementen is zo gebeurd. Installatiedelen die achter plafonds of wanden verborgen zitten, komen op bijna magische wijze weer in beeld. De samenwerking tussen engineering, montage en opdrachtgever in dit proces is van onschatbare waarde.”

Lees ook de gratis handleiding: Scan 2 BIM: Best Practices

2. BIM to Field

Nauw gerelateerd aan Field to BIM is BIM to Field. in Field to BIM worden de gegevens van de bouwplaats overgebracht naar het model; in BIM to Field worden de gegevens uit het BIM-model overgebracht naar de bouwplaats.

BIM to Field (ook: BIM2Field) beschrijft het proces waarbij de nauwkeurige digitale gegevens in een informatiemodel worden opgenomen en worden gebruikt om activiteiten op de bouwplaats nauwkeurig te informeren.

Robotic Total Stations zoals die van Trimble maken het mogelijk om installatietechnische onderdelen snel en nauwkeurig in te meten. Met behulp van deze robots kunnen projectteams namelijk met hoge precisie modelgegevens overbrengen naar de projectlocatie, door middel van een groene laserstraal. Het handmatig inmeten van bijvoorbeeld beugels en hangers is dus niet meer niet nodig. Op deze manier kunnen projectteams installaties tot 5 keer sneller inmeten dan traditionele meetmethodes. Dit versnelt en vereenvoudigt het werk van de monteur dus aanzienlijk en zorgt ervoor dat meetfouten worden voorkomen.

Enkele voordelen zijn:

Tijdsbesparing op de bouwplaats
Het elimineren van bouwfouten door precies volgens plan te werken
Hogere ROI door het efficiënt werken en het vermijden van fouten

BIM to Field: Het verkrijgen van nauwkeurige digitale gegevens en het gebruik van deze gegevens om nauwkeurig werk op locatie uit te kunnen voeren.

Zo ziet de BIM to Field workflow eruit:

Modelleer de installaties en geef daarna de punten in het model aan die u op de bouwplaats wilt vinden, zoals de ophangpunten van de installaties. De uitzetpunten worden in het ontwerp in uw BIM-software gemarkeerd en geëxporteerd.
Exporteer deze punten naar de tablet waarmee u de robot op de bouw aanstuurt. Deze worden weergegeven als een plan op uw veldcomputer. Een groene laserstraal zet met hoge precisie punten uit op de exacte locaties die in de ontwerpsoftware zijn aangegeven.
Nu kunt u de punten markeren, zodat de monteur weet waar hij aan de slag moet. Leg vervolgens uw punten vast, voer berekeningen uit of documenteer en fotografeer de individuele uitzetpunten inclusief coördinaten. Met een rolmaat posities inmeten is er dus niet meer bij.

BIM to Field in de praktijk

Digitalisering en BIM spelen een belangrijke rol bij de bouwlogistieke processen van Megens Installaties. Technisch directeur Armand van Andel vertelt: “Onze visie is dat als we iets doen, dat we het meteen zó moeten doen dat de volgende in de bouwlogistieke stroom er mee verder kan.” Wat de afgelopen jaren echter steeds een uitdaging bleek voor de installateur, was het overdragen van de verzamelde kennis naar de monteur die het moet gaan maken. Armand licht toe: “De informatie is er wel, maar de grote vraag is: waar en hoe deel je die? We horen vaak dat het veel tijd kost om de informatie uit het model goed op de bouw te krijgen. Denk aan de tijd die het kost om de maatvoering goed te doen. Bovendien bevat een afgedrukte 3D-tekening vaak zoveel informatie, dat het lastig is om af te lezen voor een monteur die nog met een 2D-tekening op de bouw staat.”

“We hoefden de robot maar één keer te verplaatsen en we waren klaar.”

Van rolmaat naar robot

De oplossing hiervoor heeft Megens gevonden in de techniek: een robotic total station die de informatie uit het BIM-model vertaalt naar de bouwplaats. Deze robot wijst met een laserstraal de exacte locaties op de bouwplaats aan die overeenkomen met aangegeven punten in het BIM-model. Zo wordt de informatie die op kantoor is bedacht, snel en accuraat naar de bouw gebracht. Armand: “De Trimble Total Station gebruiken we om onze mensen snel op weg te helpen zodat ze de maatvoering goed uit kunnen zetten.” Inmeten met een rolmaat is er dus niet meer bij.

Met BIM to Field wordt niet alleen op de bouw zelf tijd bespaard, maar ook tijdens het modelleren, legt Armand uit: “Het aantal uren dat je bezig bent met maatvoeren in het model, wordt flink teruggebracht.” Nadat het model gemaakt is in onze BIM-software, kan de engineer hierin namelijk eenvoudig punten aangeven. Deze punten kunnen snel worden geëxporteerd voor gebruik door de robot, wat veel tijdwinst oplevert.

Lees het hele verhaal: ”BIM to Field” in de praktijk met Megens Installaties

Optimaal informatie delen

De gevolgen van onnauwkeurigheden in de handmatige uitvoering kunnen een grote negatieve impact hebben op het gehele bouwproject. Dankzij moderne technologie en slimme workflows, biedt BIM nieuwe mogelijkheden om de productiviteit op de bouwplaat te verhogen. Met BIM to Field worden de punten uit het bouwmodel op geraffineerde wijze, digitaal, papierloos en snel direct op de bouwplaats uitgezet. Op deze manier kunnen de installaties van meerdere onderaannemers accuraat gelijktijdig worden gepositioneerd, wat vertragingen op de bouwplaats voorkomt. Zo wordt informatie optimaal gebruikt en uitgewisseld tussen het kantoor en de bouwplaats.

Meer weten over BIM to Field en Field to BIM? Meld u dan aan voor BIM LIVE Experience in Zwolle op 14 mei.