Digitale transformatie: kijk naar mensen en processen, niet alleen naar de technologie

Om nieuwe technologieën (efficiënt) te gebruiken is er meer nodig dan alleen het aankopen van nieuwe producten. De grote uitdaging met innovaties in de bouwsector zit hem niet in de technologie: die is immers al lang voorhanden. Hoe maak je mensen vertrouwd met technologische innovaties? Dàt is de hamvraag. Vandaag de dag loopt de markt achter op vlak van adoptie, met grote productiviteitsproblemen als gevolg. Bedrijven moeten processen, mensen en technologie samenbrengen, want de drie P’s (People, Process & Product) zijn allemaal noodzakelijk om als (bouw)bedrijf met succes het moderne tijdperk in te stappen. Met de Quickscan ondersteunt Trimble bedrijven in het complexe digitale transformatieproces.

In een bouwsector in constante evolutie staan bouwbedrijven voor enorme uitdagingen. Nieuwe technologieën, oplossingen en systemen komen in een duizelingwekkend tempo op hen af, maar dit implementeren in de dagdagelijkse werking vraagt tijd, inzicht en een open geest. Tegelijkertijd kampt de bouwsector met grote problemen op vlak van productiviteit, en wordt het er in de toekomst wellicht niet eenvoudiger op: 90 procent van de aannemers heeft het moeilijk om geschoold personeel te vinden, en in de komende drie jaren gaat naar schatting nog eens de helft van al het personeel in de bouwsector met pensioen.

Nog altijd papieren bouwplannen

De markt wordt overspoeld met innovatieve methoden en technologieën, maar in de praktijk vinden die maar moeilijk ingang in de Belgische bouwbedrijven. En dat is een probleem, zegt Yves Vael, Senior Accountmanager bij Trimble: “De adoptiegraad van technologie ligt laag. Zo zie je op werven nog heel veel mensen rondlopen met papieren bouwplannen. Een vaak voorkomende misvatting is dat mensen ervan uitgaan dat mensen op de werf geen tablet willen, maar een plan dat ze kunnen vastnemen. Dat klopt niet: ik kom heel vaak arbeiders tegen die met hun gsm foto’s nemen van een papieren plan en daarmee verder gaan. Dat moet wel, want hun containers op de werf liggen vol met papieren plannen waar niemand nog zijn weg in terugvindt. Een afgedrukt plan is bovendien vaak verouderd, terwijl een digitaal plan altijd de meest recente versie bevat. Ook het werk op de werf zelf kan sneller, efficiënter en gemakkelijker verlopen. Hoe vaak zie je arbeiders nog met een rolmeter uitmeten waar ze precies een gat voor een stopcontact moeten boren?”, zo vraagt hij zich af.

Andere mindset

“Vele mensen denken over digitale transformaties met een mindset die nog op papieren processen gebaseerd is. Dat werkt niet”, zo vat Yves het probleem samen. “Kijk naar het moeilijke proces om op gestructureerde wijze aan BIM te doen. Men tekent alle plannen mooi uit in 3D, maar in de praktijk blijkt dat er na verloop van tijd nauwelijks nog naar gekeken wordt – of ze worden toch nog op papier afgedrukt. Zoiets toont aan dat je mensen en technologie moet combineren als je de technologie goed wil gebruiken.”

Het probleem is dat de inzet van technologie op een nauwelijks gestructureerde manier verloopt. Digitale technologieën succesvol integreren in de manier van werken is geen vanzelfsprekendheid. Er komt meer bij kijken dan simpelweg van de ene dag op de andere een nieuw product, technologie of systeem te gebruiken: ook de mentaliteit moet mee veranderen.  

Voor-denken en niet na-denken

Zo’n mentaliteitswijziging gebeurt niet van vandaag op morgen, gaat Yves verder: “Wie alles alleen wil doen, zal waarschijnlijk sneller zijn, maar loopt ook sneller tegen de muur. Voor-denken in plaats van na-denken is the way to go.” Vaak onderschatten bouwbedrijven de flexibiliteit en open geest van hun werknemers, zegt hij. “Er is een gebrek aan vertrouwen in jonge medewerkers. Je ziet vaak discussies over hoe je jonge mensen enthousiast kan maken voor een carrière in de bouw, maar een twintiger laten experimenteren met pakweg een hololens kan misschien al een deel van het antwoord zijn. Arbeiders zijn soms meer ‘mee’ met moderne technologieën dan hun managers.”

Quickscan

Transparantie – in alle fasen en bij alle deelnemers – leidt tot efficiëntie, en winst voor alle betrokken partijen. Trimble wil dat proces faciliteren aan de hand van een Quickscan. Met de Quickscan helpt Trimble bedrijven om een digital business transformation roadmap te bouwen. Of, met andere woorden: hoe je technologie kan afstemmen op jouw business, markt en strategie. Via deze scan werkt Trimble een plan uit met doelstellingen op korte, middellange en lange termijn, dat wordt samengesteld op basis van uitgebreide interviews met mensen uit alle lagen van de organisatie.

De experts van Trimble delen op basis van ervaring hun kennis en best practices om dit aan te pakken. Zo koop je niet zomaar technologie, maar integreer je die om meer rendement te behalen. De bedrijfscultuur, processen en workflow worden aangepast aan de digitale oplossingen. “We willen een bewustzijn creëren, en duidelijk maken dat het om meer gaat dan technologie. Ons einddoel is het installeren van een data-driven culture”, zegt Yves. 

Rendabiliteit

Daarbij wordt altijd rekening gehouden met de principes van maatschappelijk verantwoord ondernemen: People, Planet en Profit. Yves Vael: “De mensen zijn belangrijk, omdat je ervoor wil zorgen dat je getalenteerd personeel aan boord kan houden – de vraag naar geschikte mensen op de markt is immers groot. De P van Planet is vandaag de dag onmisbaar, want duurzaamheid is in alle geledingen van de bouwsector een evidentie geworden. Maar natuurlijk moet je proces aan het einde van de rit ook nog rendabel zijn: anders wordt het moeilijk om te blijven investeren in die nieuwe technologieën. Vandaar ook Profit.”

Kleine stapjes

Om de digitale transformatie te laten slagen, moeten de bedrijven ook openstaan voor veranderingen. “Inzicht in de eigen processen en niet verzanden in een ‘we werken al jaren zo’-mentaliteit, dat is één van de belangrijkste voorwaarden om dit proces te laten slagen. Change management is in de bouwsector nog al te vaak een onbekend gegeven. Met de Quickscans helpen we hen daarbij. In kleine stapjes, want je kan niet op één dag alle structuren omgooien. Het is een proces dat tijd vraagt, maar daarom beginnen ze er best nu al aan”, aldus Yves.

Bovendien is het belangrijk om realistische verwachtingen te koesteren: ambitie mag en moet, maar mirakels mag men niet verwachten. “Sommige bedrijven denken dat ze door nieuwe technologieën meteen de Heilige Graal binnen halen. Een rendementsverbetering van 10 procent is al bijzonder goed – en niet zo moeilijk te realiseren – maar 100 procent is niet haalbaar”, voegt Yves toe. 

‘Wie nu niet start, komt te laat’

(Bouw)bedrijven doen er goed aan om die oefening voor zichzelf vandaag al te maken, en niet langer te wachten. “Wie nu niet start, komt te laat”, besluit Yves Vael. De globalisering zet zich met rasse schreden verder en heeft een sterke impact op de manier van werken én bouwen: “Het ontwerpen en engineeren van gebouwen evolueert razend snel, kijk maar naar de opkomst van prefabbouw. In China zie je hoe appartementsgebouwen met twintig verdiepingen op 24 uur tijd in elkaar gezet worden. Het kan nu al, het zal steeds meer voorkomen en gevraagd worden, en dus zullen ook Belgische bouwbedrijven mee op die kar moeten springen. Nu kunnen ze zich nog aanpassen, maar wie er pas over drie jaar mee begint, komt hopeloos te laat.”